Ellen van der Windt is directeur van het Batavierhuis, een makersplek, een broedplaats, een huis voor talentontwikkeling in Rotterdam. Hun focus ligt op muziek, met ruimte voor andere kunstvormen. De Batavieren maken het huis en geven zelf vorm en inhoud. Benieuwd naar de achtergrond van het initiatief? Ze vertellen je er graag meer over.
Je kunt de Batavieren ook volgen op Youtube, Instagram, Facebook. Schrijf je hier in voor hun nieuwsbrief.
Het Batavierhuis is nog jong. We zijn in 2019 open gegaan met het doel om muzikanten een plek te geven om te repeteren. De vorm en invulling van het Batavierhuis blijft daarbij continue in ontwikkeling, zeker ook de komende jaren.
Je kunt hier alles doen mits je het zelf organiseert, dus ook concerten geven, live-streamen, podcasts opnemen. Iedereen neemt deel aan een commissie die samen de verschillende activiteiten ondersteunt. Dat is hoe dit initiatief kan bestaan.
Buiten, voor de concertzaal van het Batavierhuis.
Na de versoepelingen in juni kwamen de meeste Batavieren weer terug. Verspreid over dag en nacht waren er dan 20 tot 25 mensen aanwezig. Het Batavierhuis is 24/7 voor hen toegankelijk. Dat er opeens zoveel mensen waren was opvallend. Voor de corona periode was dat minder. Ze waren vaker op pad; concerten geven, elders repeteren.
De laatste maanden is de community daardoor veel sterker geworden. Zo zijn er ook nieuwe ensembles en samenwerkingen ontstaan.
"De community is veel sterker geworden de afgelopen maanden."
Ook ons jaarlijkse evenement kon geen doorgang vinden. Een soort festival en open huis, voor de buurt, stadsgenoten een achterban van de Batavieren. In plaats daarvan hebben we concertopnames gemaakt in samenwerking met ClassicNL. We hebben verschillende opnames gecombineerd tot één video en die zowel op onze eigen als de website van ClassicNL geplaatst. Uit deze samenwerking is een serie van 10 concerten ontstaan waardoor we om de week wel naar het publiek toe konden, digitaal. Ook dit project heeft binnen het Batavierhuis weer nieuwe samenwerking en bedrijvigheid opgeleverd. Het huis heeft veel meer energie gekregen.
Handen ontsmetten bij binnenkomst.
Toen stond in maart Corona voor de deur. Heel even hebben we getwijfeld of we het Batavierhuis moesten sluiten. Omdat het huis is gestart om muzikanten te kunnen laten studeren en repeteren - en we dat een essentieel onderdeel vinden - besloten we open te blijven. Repeteren en oefenen moet door kunnen blijven gaan. Mits de omstandigheden dat toelaten natuurlijk. We hebben allemaal aparte ruimtes en kunnen ons daardoor goed aan de regels houden. Wel hebben we de Batavieren gevraagd om zoveel mogelijk thuis te werken. De concerten werden uiteraard afgelast.
Je merkte wel dat er ineens veel minder mensen aanwezig waren. Dagelijks zo’n 5 a 6 Batavieren, van de toen 63 aangesloten Batavieren.
Ellen van der Windt
Eerlijk gezegd had ik van de kunstsector vernieuwender dingen verwacht. Bepaalde kunststromingen kunnen bepalend worden voor een tijdsgeest. Zij zetten dingen in gang. Ik had verwacht dat dit ook zou gebeuren voor deze tijd. Dat er nieuwe bizarre dingen bedacht of uitgevoerd zouden worden. Een nieuwe kunststroming die ontstaat, in verzet tegen corona of in het zoeken naar verbintenis. Op een nieuwe manier. Maar misschien zien we dat pas over een jaar of 5 terug.
Een mooi voorbeeld van vernieuwing is bijvoorbeeld het Rotterdams Philharmonisch. Die zijn met hun thuisopnames wereldnieuws geworden en kwamen hiermee zelfs bij Oprah Winfrey met hun 9e van Beethoven. Ze waren als een van de eerste met een goed idee online aanwezig. Ze waren snel en zijn vervolgens door diverse partijen gekopieerd. Dit soort initiatieven had ik meer verwacht vanuit de kunstsector.
In dit geval denk ik dat het komt doordat de komst van COVID-19 en zijn consequenties verlammend heeft gewerkt. Er was een schrikreactie. Kunst ontstaat vanuit jezelf en niet omdat het je opgelegd wordt. In dit geval zou het dus opgelegd zijn. 'De situatie verandert en dus moet ik veranderen'. Dat is de gedachte. Niet, 'ik wil dat dit verandert!'
COVID-19 is disruptief geweest. Alleen heeft het ons opgelegd om anders te gaan denken en hebben we daar dus niet zelf voor gekozen. Dan is het moeilijk om innovatief te zijn. Daar ligt denk ik het verschil.
Normaal gesproken wordt bij disruptieve modellen een nieuwe markt gecreëerd. Dat heb je bijvoorbeeld in de energie sector gezien. Toen dat vrij werd gegeven kwamen er nieuwe aanbieders die heel groot, heel goedkoop, allemaal energie gingen aanbieden. Dit soort innovatie komt vanuit de sector.
"...in dit geval zijn de kunstenaars ook overvallen door Corona..."
Er zijn best wel wat goede initiatieven gestart. Bijvoorbeeld het verbeelden van de coronatijd in een fotografie opdracht dat later in boekvorm is uitgebracht en tentoongesteld wordt in de Kunsthal. Ook de Dakendagen hebben mooie dingen gedaan, en natuurlijk het Rotterdams Philharmonisch. Zij hebben alleen ingespeeld op de veranderde situatie. Ze hebben geen situatie veranderd.
We verwachten dat kunstenaars voorop lopen in de meute, vernieuwend zijn, maar in dit geval zijn de kunstenaars ook overvallen door Corona en hebben daar helemaal niet op vooruit kunnen acteren. Reactief in plaats van proactief. Dat is ook niet gek. Alles wordt weggeslagen. Dat waar jij van leeft, je publiek, dat moet je opeens op een hele andere manier zien te bereiken. Dat zal met de tijd veranderen.
We gaan in 2021 onderzoeken wat de juiste kanalen voor ons zijn. Het Batavierhuis zal zelf niet meer publiciteit gaan genereren, juist omdat we eigenlijk geen culturele instelling zijn. We zijn een eigenwijze plek in de stad die dingen anders doet dan gebruikelijk is. We zijn continu aan het ontdekken en proberen. Trial and error. Misschien blijkt dat sociale media geen goed medium voor ons zijn.
Met samenwerking kun je veel meer bereiken. Neem bijvoorbeeld onze Batavier Antoinette van Hattem. Zij heeft via haar ZomerZondagen in het verleden een achterban van 4000 mensen opgebouwd en organiseert op dit moment de Heerenhuyskamerconcerten.
Die vinden plaats in het Heerenhuys in Het Park hier in Rotterdam. Helaas moest deze locatie sluiten omdat het een horeca locatie is. We zijn samen in gesprek gegaan en de concerten worden nu tijdelijk iedere zondag in het Batavierhuis gegeven. Ook Batavieren krijgen een kans om binnen dit format een concert te geven. Dit geeft de Batavieren meer exposure en de Heerenhuyskamerconcerten kunnen dan toch gewoon doorgaan.
Antoinette van Hattum scant de digitale toegangskaarten bij binnenkomst.
Ik heb veel respect voor hoe de sector dit heeft opgepakt en extreem goed heeft geregeld. Eigenlijk is het de meest veilige plek om naartoe te gaan maar wordt toch weer hard geraakt met een verplichte sluiting of het ontvangen van maximaal 30 personen. Het is bijna niet te verteren. We hadden het niet beter kunnen doen met elkaar.
Je kunt niet om de basisregels heen.
Dan is het een hard gelag om weer zo’n deksel op je neus te krijgen.Dat een drukbezochte winkel als bijvoorbeeld IKEA dan wel open kan blijven voor klanten, daar verbaas ik me over. Waarom mogen daar niet maximaal 30 man naar binnen? Waarom sluit je de podia als het goed geregeld is en veilig om te bezoeken? Is het verminderen van de reisbewegingen de achterliggende gedachte?
"Waarom sluit je de podia als het goed geregeld is en veilig om te bezoeken?"
Dan kun je er voor pleiten juist de IKEA te sluiten. Het theater wordt vaak regionaler bezocht. Ik heb het idee dat de redenen voor (gedeeltelijk) sluiten binnen de culturele sector niet voldoende zijn toegelicht.
De culturele sector heeft het live streamen omarmd. We kunnen op die manier per uitvoering een groter publiek bereiken. Zo kunnen we naast de kaartverkoop van een live concert inkomsten halen uit de kaartverkoop van de livestream.
Je bereik wordt zo vele malen groter, kijk naar het Rotterdams Philharmonisch die de hele wereld hebben laten genieten. Dat is een waardevolle toevoeging. En in de toekomst zal digitaal in ons leven toch een blijvende grotere rol spelen, door COVID is dat in een stroomversnelling geraakt.
