Erik Pals werkte eerder als algemeen directeur van het RO Theater en de theaters Diligentia en PePijn in Den Haag. Sinds 2016 zet hij zich als zakelijk directeur in om de verdere groei van het Scapino Ballet mogelijk te maken.
Je kunt het Scapino Ballet volgen op Youtube, hun eigen streaming platform, Instagram & Facebook. Schrijf je hier in voor hun nieuwsbrief.
Er zijn maar weinig beroepen die zo fysiek zijn als dans. Dansers moeten in shape blijven. Toen in maart vorig jaar de eerste maatregelen werden afgekondigd mocht er niemand in het pand werken. Voor de dansers besloten we daarom online danslessen te verzorgen, via Zoom.
"De rest van de medewerkers werkt nog steeds zo veel mogelijk thuis."
Gelukkig kwam het ministerie op een gegeven moment met een uitzondering voor professionele acteurs en dansers en dergelijke. Ze zijn toen gelijk weer aan de slag gegaan in de studio’s.
De ingang van het pand van het Scapino Ballet.
De rest van de medewerkers werkt nog steeds zo veel mogelijk thuis. Zo heeft iedere groep binnen onze organisatie momenteel zijn eigen dynamiek. De dansers zitten op de 2e etage in de studio’s. Op de 3e verdieping zit normaal gesproken kantoorondersteuning: educatie, marketing, financiën tournee planning, dat soort dingen. Onze 4e verdieping zit ons kostuum atelier. Zij doen op dit moment meer onderhoud.
Nee, in het begin had je bijvoorbeeld dansers in Duitsland die een mondkapje op hadden of op 1,5 meter op elkaar dansten. Maar dat ziet er niet uit. Dan kun je het beter niet doen en alternatieven gaan bedenken. Dat contact hoort erbij.
Wij vinden het belangrijk om weer op te kunnen treden zodra de theaters weer open mogen gaan. Ook toen er maar 30 mensen in de zaal mochten hebben we gewoon opgetreden. We zijn het oudste dansgezelschap van Nederland. We bestaan 75 jaar en hebben veel vast publiek in Nederland. Publiek wat er altijd voor ons is. Ik vind dat we er nu ook voor hen moeten zijn. Dus als we kunnen optreden dan doen we dat, ook al is het maar voor 30 man.
"We bestaan 75 jaar en hebben veel vast publiek in Nederland. Publiek wat er altijd voor ons is. Ik vind dat we er nu ook voor hen moeten zijn."
Helaas zijn de theaters nu wederom helemaal gesloten. Dat betekent niet dat we stil zitten. We focussen ons nu op de dingen waar je tijdens een normaal seizoen niet aan toe komt. Neem bijvoorbeeld het geven van kansen aan jonge talenten. We hebben afgelopen maanden een aantal jonge choreografen uitgenodigd om workshops met onze dansers te doen. Kijken of er een klik is, of het matcht.
Of het introduceren van nieuwe workshops voor onze dansers. Al voor de coronacrisis zagen we bijvoorbeeld dat kunstvormen steeds meer door elkaar heen gaan lopen. Je hebt niet meer alleen maar dans of zang of alleen maar circus. Die scheidslijnen zijn aan het verdwijnen. Daarom hebben we de laatste twee voorstellingen gemaakt met circusartiesten. Nouveau cirque, dat is echt heel erg aan het opkomen op dit moment. We hebben om die reden een workshop georganiseerd waarin een aantal circusartiesten onze dansers vertelden over technieken. Ook zijn we bezig met een productie waar salsa een onderdeel van uit gaat maken. Op dit moment staan er dus workshops salsa op de agenda.
Nog een ander mooi voorbeeld: heel veel scholen gebruiken tegenwoordig ‘energizers’. Dat zijn korte videootjes die tussen de lessen worden gebruikt om kinderen even in beweging te krijgen. Er staan heel veel filmpjes van op Youtube maar we vonden die kwaliteit echt bagger. Wij vonden dat we dat beter konden, artistiek verantwoorder. Daarom hebben we met een aantal van onze dansers diverse ‘energizers’ gemaakt en die vrijgegeven aan het onderwijs zodat de kinderen niet alleen in beweging komen maar ook in aanraking komen met cultuur. Twee vliegen in een klap.
Ja, we gaan bijvoorbeeld één van onze vier studio’s ombouwen tot een dark room waarmee we goede hoogwaardige registraties kunnen maken van ons eigen werk.
In het begin van vorig jaar, toen de theaters helemaal dicht waren, hebben we theaters afgehuurd om onze voorstellingen live te kunnen streamen. We zijn daarbij tot de ontdekking gekomen dat het maken van opnames tijdens een voorstelling een vrij platte weergave geeft van wat er op het toneel te zien is. Dat vonden we niet zo interessant.
Tijdens de daarop volgende productie zijn we registraties gaan maken met allerlei montage momenten. Camera’s tussen de dansers in bijvoorbeeld. Dan krijg je een totaal ander verhaal. Door die edit toe te voegen krijg je het idee dat je tussen de dansers staat. Een beeld wat je eigenlijk nooit krijgt als je echt in een theaterzaal zit. Dat werkte al veel beter.
De stream van die voorstelling hebben we verkocht voor €12,50 per link. Daar kopen dan 1250 mensen een kaartje voor. Wat leuk is, en weinig mensen zich wellicht realiseren, is dat dansen in Nederland wereldwijd enorm hoog aangeschreven staat. We zagen dat misschien wel 50% van ons publiek vanuit het buitenland keek. Dat publiek bereiken we normaal gesproken nooit, tenzij we op tournee gaan. Dat is echt een mooie ontwikkeling. Al komt er natuurlijk niets in de plaats van een echte live voorstelling.
“We zagen dat misschien wel 50% van ons publiek vanuit het buitenland keek. Dat publiek bereiken we normaal gesproken nooit, tenzij we op tournee gaan.”
Ook de ‘energizers’ waar ik het net over had, zullen onderdeel blijven. We hebben er ontzettend veel leuke reacties op gehad. Daarnaast is het heel makkelijk te doen. Onze dansers hebben dat bij wijze van spreken in een half uurtje onder de knie. Allemaal professionals. We kunnen dus met relatief weinig inspanning nieuwe ‘energizers’ blijven aanbieden. Het is ook erg leuk om ze straks te kunnen koppelen aan het repertoire wat we op dat moment hebben.
Deze periode is uitdagend maar het geeft ons ook weer nieuwe energie.
Waar ik me op verkeken heb is de ‘ausdauer’. Gisteravond kregen we de boodschap dat een van onze dansers positief getest was. Daar baal je met zijn allen dan toch ontzettend van en je denkt “Daar gaan we weer!”. Ondertussen zijn mensen er wel een beetje klaar mee. De rek is er een beetje uit. Te laat heb ik me gerealiseerd dat ik daar ook als directie een belangrijke rol in heb.
Mijn boodschap was altijd “Kom op jongens, we mogen niet zeuren. We hebben extra geld van het ministerie gekregen, we hoeven niemand te ontslaan, dus ‘count your blessings’. Doe niet zo moeilijk.” Ik denk dat ik er te makkelijk vanuit ben gegaan dat het team wel door zou gaan. Dat ze zich continu zouden blijven aanpassen aan de (nieuwe) regels. Maar daar zit natuurlijk een eind aan. De motivatie begint op te raken. Daar had ik wat meer rekenschap aan moeten geven.
Zo zijn er natuurlijk nog meer dingen. Als ik achteraf terugkijk denk dat we in een continue staat van paraatheid hebben gewerkt. We werkten alsof we morgen weer het toneel op konden waardoor we onszelf blokkeerden met het starten van mooie nieuwe initiatieven. De beslissing om daarmee te stoppen hadden we wellicht eerder moeten nemen.
Stel nu dat de theaters straks weer open mogen. Denk je dan dat ze gelijk gevuld mogen worden? Misschien starten we met 30, dan naar 100 man publiek, beperkte aantallen. Dat is voor theaters niet rendabel en daar moeten we eerlijk in zijn. Ook voor komende zomer gaat er gewoon niets kunnen gebeuren. Dat gesprek wordt op dit moment ook voorzichtig gevoerd maar niemand durft nog te zeggen “wij doen het”.
Die vraag is erg verwant aan de vraag waarom kunst gesubsidieerd moet worden. Ik denk dat bijna iedereen die in de kunst en cultuur sector werkt er van overtuigd is dat kunst en cultuur belangrijk is maar er zijn maar heel weinig mensen die dat kort en bondig onder woorden kunnen brengen.
Ik ben er van overtuigd dat kunst zorgt voor betere en leukere mensen. Ook denk ik dat het, naast alle reken- en taalvaardigheden die mensen moeten leren, misschien wel meer dan ooit belangrijk is om die creativiteit en dat ‘durven loslaten’ te stimuleren. Het loslaten van bestaande kaders, open en eerlijk zijn naar elkaar.
Voor elke studio staat een tafel met antibacteriële gel en doekjes.
Ik geloof dat het zonder kunst niet gaat lukken om een maatschappij vorm te geven waarin wij willen leven. Kunst werkt daar vaak heel indirect voor. Een mooi schilderij zorgt niet 1 op 1 voor een betere maatschappij maar het zorgt er wel voor dat je je op een gegeven moment gaat af vragen: ”Die neus die Picasso daar heeft neergezet, dat had ik zelf nooit zo gedaan, waarom heeft hij dat zo gedaan?” Of “Wat zie ik daar gebeuren op dat toneel en waarom raakt mij dat?”… Dat soort introspectie is belangrijk.
“Ik denk dat bijna iedereen die in de kunst en cultuur sector werkt er van overtuigd is dat kunst en cultuur belangrijk is maar er zijn maar heel weinig mensen die dat kort en bondig onder woorden kunnen brengen."
Maar het gaat veel verder, over een economie die competitief is. Dat wat geproduceerd moet gaan worden gaat China bij wijze van spreken van ons overnemen. Wij moeten er voor zorgen dat we ons op een andere manier gaan onderscheiden. Kunst heeft maatschappelijke maar ook economische waarde.
Kunst gaat ook over het creëren van kansen. Weinig kinderen krijgen kunst van huis uit mee. Een mooi voorbeeld is onze nieuwe voorzitter van onze Raad van Toezicht, een vrouw van Marokkaanse afkomst. Ze vertelde dat ze vanuit school naar voorstellingen ging en dat ze in het begin geen idee had waar ze naar zat te kijken. Toch raakte ze er door geïntrigeerd. Nu wordt ze voorzitter van onze Raad van Toezicht.
Of elk educatief project van Scapino nu gelijk leidt tot leukere mensen in deze maatschappij, dat geloof ik nu ook weer niet. Maar je moet mensen wel de tools geven om er mee aan het werk te gaan.
“Of elk educatief project van Scapino nu gelijk leidt tot leukere mensen in deze maatschappij dat geloof ik nu ook weer niet. Maar je moet mensen wel de tools geven om er mee aan het werk te gaan.“
Dans leent zich daar overigens ontzettend goed voor. Er is geen vorm van podiumkunst die zo goed aansluit bij de belevingswereld van jongeren. Elke youtube video, van welke artiest dan ook, daar zitten dansers in. Dans is echt uit een verdomhoek gehaald. Het wordt niet langer beschouwd als iets voor mietjes, het is niet langer stijf. Als wij een schoolklas naar Scapino halen, en we laten ze kennismaken met die jong hippe dansers die van over de hele wereld komen, zijn het fans for life. Voor dans liggen er enorm veel kansen om juist jongeren mee te nemen. Daar hebben theatergezelschappen en symfonie orkesten het veel moeilijker mee. Of je nu uit de urban scene komt of juist klassiek. Het maakt niet uit. Wij combineren de twee en zien schoffies uit Rotterdam Zuid meedoen met een klassieke ballet les. Dat vinden ze helemaal niet gek! Dans hoort gewoon bij hun taal. Laatst zei iemand ook: Hoe waren we ooit deze tijd door gekomen zonder mooie films, zonder goede boeken, zonder mooie kunst? Ook dat is een reden om te zeggen dat kunst en cultuur noodzakelijk is.
