fotograaf

Met ♡ voor kunst en cultuur

Yanna Pelser door Karen van Gilst

Interview met Yanna Pelser - December 2020

> lees alle interviews

Yanna Pelser is naast haar bezigheden als Resonanzlehre-trainer actief op concertpodia in binnen- en buitenland. Ze speelt in jazz- en wereldmuziekformaties als North Sea String Quartet en Ikarai, remplaceert in de Nederlandse beroepsorkesten en was in 2019/20 als acterend musicus te zien in theaterconcerten van Oorkaan. Ook is ze Batavier en released ze binnenkort haar debut album. Steun haar via Voordekunst!

Volg Yanna: Youtube, Instagram, Facebook.

Hoe heb jij de coronaperiode ervaren?

Dat het Batavierhuis als een van de weinige gebouwen open bleef vond ik echt een geschenk! We werden vertrouwd bij het handhaven van de maatregelen en interne regels. Handen desinfecteren als we binnen komen, mondkapje op, 1,5 meter afstand houden. Daarbij hebben we allemaal onze eigen ruimte en waren er, zeker in het begin, nauwelijks Batavieren aanwezig. Binnen het Batavierhuis was het dus gewoon Corona proof!

Toen alles wegviel, concerten werden gecanceld, opdrachten ingetrokken en mijn agenda leeg was, dacht ik: YES!! Eindelijk kan ik het project starten waar ik al jaren aan wil beginnen: mijn debuut album. Dat wilde er al langer uit maar dat ging niet omdat ik daar toch echt goed voor moest kunnen gaan zitten. Ik moest er tijd voor vrij maken. Dat had ik nu.

Waar ik wel even een dag blauw en beurs van ben geweest was mijn gecancelde tour naar Toronto. Ik heb daarna even om me heen gekeken voor een bijbaantje maar bedacht me vrij snel dat ik nog een beetje spaargeld had en dat ik ook aan de slag kon gaan met mijn album.

"Toen alles wegviel, concerten werden gecanceld, opdrachten ingetrokken en mijn agenda leeg was dacht ik: YES!!"

Daarna kwam de TOZO regeling. Dat was voor mij bijna een soort luxe. Als je je als artiest wil storten op iets als het creëren van een album moet je daar normaalgesproken alles voor afzeggen en er twee maanden voor reserveren. Dan loop je een hoop inkomsten mis. Voor mij kwam dit dus perfect uit. Ik kon aan de slag zonder de druk te voelen om inkomsten te genereren.

Eindelijk een periode waarin ik zonder afspraken, dag en nacht creatief bezig kon zijn! Dat is toch heerlijk? Ik kan me echt helemaal terug trekken, in mijn eentje een ‘eiland’ creëren en produceren. Natuurlijk heb je af en toe wel mensen nodig. Zo vind ik kinderen bijvoorbeeld heel inspirerend.

Yanna Pelser

Ik heb een vioolleerling van 9 jaar oud, een ontzettend lieve deugniet. Het lesgeven aan haar was de enige verplichting die ik in het begin had. Iedere keer als ik daar een beetje ingekakt aan kwam, haalde het lesgeven me er weer uit. Kinderen hebben een onbevangenheid en nieuwsgierigheid die bij mij blijkbaar iets aanwakkert waardoor ik ook weer lekker kan spelen. Spelen zoals ik als kind altijd speelde. Dat is veranderd sinds ik professioneel bezig ben. Het is soms een uitdaging voor mij - voor iedere professionele muzikant denk ik - om het speel element wat je als kind hebt te behouden. Vanaf het conservatorium wordt je al grootgebracht als criticus van je eigen werk. Terwijl echt spelen, daar zit geen (zelf-)kritiek bij, dat is gewoon spelen. Dat is nooit goed of fout. Daar zit geen doel bij, dat is gewoon een uitlaatklep en een ontdekkingsproces, vooral voor jezelf.

Hoe zie jij de komende paar maanden voor je?

Ik denk dat ik zo nog wel even door kan gaan en heb zelfs al plannen voor een tweede album! Ik heb de smaak te pakken. Ik heb de afgelopen maanden ervaren als een hele vruchtbare periode. Ik heb de liedjes van me af kunnen schrijven die al heel lang in me zaten. Nu wil ik de experimentele kant op, dat is ook een kant van mij. Echt vrije improvisatie en klankvelden. Dat vind ik heel vet. Dat is wel een heel ander genre. Dus ik ben nu al vooruit aan het denken. Die derde golf? Kom maar op! Qua vrije tijd dan he, niet corona technisch natuurlijk

Denk je dat het anders zou zijn als je een basissalaris had zoals de test in Finland?

Ja, dat denk ik wel want dan kun je je leven zo indelen dat je niet van concert naar concert hoeft te hollen en kun je veel makkelijker tijd vrij maken, het jezelf veroorloven, een dag ‘vrij’ te nemen en helemaal los te gaan om fantastisch werk te produceren.

Ik denk dat een basissalaris voor iedereen heel gezond zou zijn. In die zin denk ik altijd wel een beetje aan Amerikanen. Zij hebben helemaal geen sociaal vangnet vaak.

"Goede skills zijn weliswaar belangrijk, maar zeker niet waar het om draait in de muziek."

Qua mentaliteit zijn het knokkers. Als jij het als artiest in Amerika wil kunnen maken, wil kunnen leven van je kunst, dan moet je echt knetter goed zijn in wat je doet. Maar knetter goed zijn in wat je doet uit zich dan vooral in je skills. Dat je het gewoon helemaal nailt, weetjewel?  

Goede skills zijn belangrijk, maar creatief zijn en mensen ook daadwerkelijk kunnen beroeren op een dieper niveau, dat is waar het voor mij om draait in de muziek. Wanneer iemand het voor elkaar krijgt zijn/haar emoties puur in klank te vertalen, en daarmee te resoneren met het publiek, is muziek het allerkrachtigste middel naar een andere en betere wereld.

Wat vond je van de maatregelen rondom COVID-19. Hebben ze veel invloed op je gehad?

Weinig last van gehad! Nu had ik ook genoeg afleiding. Ik kreeg ergens eind april een crush op een van mijn mede Batavieren. Qua menselijk contact heb ik daar enorm van kunnen genieten. Doordat je wat meer tijd kan besteden met diegene - dan wellicht normaal gesproken - leer je zo’n persoon ook sneller kennen. Je komt sneller tot het bot van iemand. Dat vond ik wel leuk om te merken. Waar ik in het begin twijfelde of we wel bij elkaar pasten is dat nu echt weg. Normaal gesproken heb ik dat andersom.

"Ik ben minder een podium beest. Ik heb dat niet zo nodig."

Mijn vriend had het op een gegeven moment helemaal gehad met de coronacrisis en wilde gewoon spelen. Ik ben minder een podium beest. Ik heb dat niet zo nodig. Overigens ben ik wel op tour geweest deze zomer, naar de Canarische eilanden in juli en augustus. Het voelde wel een beetje gek om in deze periode te reizen. Alsof ik geen restricties had.

Yanna Pelser

Er zijn mensen die zich aangetast voelen in hun vrijheid. Zo voel ik dat niet. Voor mij is vrijheid dat je je kunt aanpassen en flexibel kunt zijn. Neem zoiets kleins als een mondkapje! Wat is daar nu erg aan? Als er wordt gedacht dat dit helpt tegen verspreiding van het virus, waarom zou je hem dan niet op doen? Je kunt misschien wat minder goed ademhalen, maar verder? De meeste mensen hoeven hem niet eens lang op.

Iets als een pandemie herinnert me er aan dat er een bepaalde levensenergie is die bezongen moet worden. Kunst wakkert die energie aan in mensen. Daar leef ik voor eigenlijk.

Heb je iets geleerd van de afgelopen periode?

Zeker wel. Als we ‘back to normal' gaan ga ik meer tijd voor mezelf inplannen om die vrijheid te kunnen ervaren die ik de laatste maanden heb gevoeld. Ik wil niet meer overal ‘Ja' tegen zeggen, wat ik normaal wel deed. Dan raak je gewoon op. Ik heb nog niet de luxe positie om ‘Nee’ te zeggen tegen projecten die misschien artistiek gezien niet zo heel interessant voor me zijn. Die zal ik voor het geld blijven doen. Ik moet opzoek naar een goede balans. Als het allemaal super gave projecten zijn waar ik ontzettend veel energie van krijg, dan kan ik meer doen, opzetten en aannemen.

"Als ik mijn werk vergelijk dan is dat eerder een soort bevestiging dat ik goed zit."

Als ik meer voor mezelf kies forceert dat ook gelijk dat ik meer in mijn eigen project moet gaan geloven. Als ik er bewust voor kies moet ik dat ook gaan uitdragen als iets waar ik echt achter sta. Dat is bij mij verder geen issue, maar als je als artiest om je heen kijkt naar wat andere artiesten doen kun je daar van onder de indruk raken.

Demotiveert jou dat af en toe? Als je naar andere mensen kijkt?

Nee, het geeft me eerder veel inzicht. Het genre waarin ik mijn album heb gemaakt bijvoorbeeld, mijn liedjes, dat is popmuziek. Meer esthetiek van de jaren ’60/’70 maar wel popmuziek. Ik luister ook wel eens naar wat hedendaagse popartiesten allemaal maken. Ook in Rotterdam is er best wel een grote scene met (veel) hoge kwaliteit. Als ik dat hoor denk ik altijd: ik ga zó niet met mijn tijd mee. Daar kan ik om lachen. Mijn smaak is helemaal niet van nu. Dat nieuwe indie-pop, ik voel daar meestal niet zoveel bij. Ik vind het wel interessant. De sounds, daar wordt heel veel over nagedacht. De productie is super prikkelend. Dat vind ik heel vet.

Qua songwriting is minimalisme helemaal in. Maar op een bepaalde manier zijn dat allemaal skills. Als ik echt kijk naar wat het emotioneel uitdraagt, dan resoneert dat weinig met mij. Als ik mijn werk vergelijk dan is dat eerder een soort bevestiging dat ik goed zit. Mijn muziek is toch best wat anders dan wat er nu is. Het is niet super vernieuwend, ik heb geen eigen stijl ontwikkeld maar het is anders dan wat er nu hip is. Dat vind ik helemaal niet erg. Ik denk dat de manier, het format, waarin ik werk heel conventioneel is. Het had in de sixties of seventies geschreven kunnen zijn maar de manier waarop ik begeleid - tokkelend op een altviool - dat is een zeldzame instrumentkeuze. En mijn stem, net als die van iedereen, is uniek. Zo ook mijn teksten, ze gaan over hoe ik de wereld ervaar.

Hoe zet jij social media in? Heb je daar een strategie voor ontwikkeld?

Ik post vaak iets als ik inspiratie heb. Als ik vind dat ik iets gaafs heb gemaakt dan maak ik daar een video van en gooi ik het online. Dat is dan vaak de eerste take. Als ik het 3 of 4 keer over doe, blijkt de 1e take vaak toch het beste. Dat is het meeste fris, eerlijk. Daarna sluipt de perfectie er in. Omdat ik na die 1e take besloten heb dat het stukje online gaat. Andere mensen gaan dat dan horen, die moeten dat leuk gaan vinden. Dan laat je andere meningen onbewust toch weer een rol spelen. Terwijl die eerste take altijd weergeeft wat ik eigenlijk echt wilde loslaten.

"Als ik vind dat ik iets gaaf heb bedacht dan maak ik daar een video van en gooi ik het online."

Die ‘druk’ die bij publicatie automatisch en soms onbewust komt kijken, zorgt ervoor dat er iets over de takes heen komt te liggen wat niet meer authentiek is. Dan bedenk ik me dat de meeste mensen juist die speelsheid, dat kinderlijke waar we het eerder over hadden, het leukste vinden aan mijn video’s.

Een van Yanna's video's op haar Youtube kanaal.

Blijft een live concert daarom meer magie behouden dan een album, denk je?

Totaal! Ja. Eigenlijk zijn opnames niet heel interessant. Zeker de opnames van vandaag de dag, waar heel veel aan geknutseld en ge-edit is. Neem bijvoorbeeld Velvet Underground. Die konden eigenlijk helemaal niet goed spelen. Ik weet nog dat ik als 16 jarige voor het slapen gaan naar hun muziek luisterde. Ze hadden wel de vibe en de drive die bij die tijdsgeest klopte maar ik weet nog dat ik die gitarist helemaal niet zo goed vond. Hij grijpt er best wel vaak naast of speelt niet echt  strak. Dat het dan zo sloppy en los klonk en toch op plaat werd gezet, dat vind ik wel iets heel leuks hebben.

Loslaten, daar moet ik zelf nog aan werken. Muzikaal gezien weet ik namelijk heel goed wat ik wil. Soms iets te goed. Dat wil ik dan nastreven. Als iets dan niet exact is zoals ik het bedacht had, dan vind ik het gewoon niet goed genoeg. Misschien dat ik daarom vaak alleen werk. Ik kan me voorstellen dat sommige mensen daar wellicht wat gek van worden.

Voor mijn debuut album werk ik met een producer. Hijzelf is singer-songwriter. Zijn albums vind ik te gek dus ik heb hem om hulp gevraagd. Op een gegeven moment heeft hij gezegd dat ik ontzettend precies ben. Hij zei daarbij dat dat wel een goede eigenschap is omdat je daardoor precies het verhaal kunt vertellen wat je wilt overbrengen maar dat je ook een beetje imperfectie moet kunnen tonen.

"Dat het dan zo sloppy en los klonk en toch op plaat werd gezet, dat vind ik wel iets heel leuks hebben. "

Voor mijn debuut album werk ik met een producer. Hijzelf is singer-songwriter. Zijn albums vind ik te gek dus ik heb hem om hulp gevraagd. Op een gegeven moment heeft hij gezegd dat ik ontzettend precies ben. Hij zei daarbij dat dat wel een goede eigenschap is omdat je daardoor precies het verhaal kunt vertellen wat je wilt overbrengen maar dat je ook een beetje imperfectie moet kunnen tonen. Dat was het eerste moment waarop ik wat los ben gaan laten. Een producer geeft feedback op het kind wat je baart, dat is in het begin best heftig! Iets waar ik tegenin ga. Ik denk dan; dan zitten we blijkbaar niet op één lijn artistiek gezien, maar we kunnen vast een middenweg vinden.

> lees alle interviews